Sociale stijging
Onderwijs
Talentontwikkeling en internationalisering inclusief toeleiding voorschoolse educatie
Wat wilden we bereiken
In Tilburg werken we aan talentontwikkeling van alle kinderen en jongeren, zodat ze opgroeien tot burgers die er bij horen en meedoen in de maatschappij waarin zij leven. Goed onderwijs vormt de sleutel tot ontplooiing, duurzaam werk en sociaal welzijn. Om structureel uitvoering te kunnen blijven geven aan de brede onderwijsambities die de gemeente Tilburg heeft, is het belangrijk dat ook de basisvoorwaarden zoals onderwijshuisvesting op orde zijn.
Indicatoren | Streefwaarde | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Percentage doelgroepkinderen dat voorschoolse educatie geniet *) | 150% | 155% | 167% | 174% | 182% |
*) Percentage is hoger dan 100% omdat de doelgroep verruimd is t.o.v. de oorspronkelijke definitie. Naar aanleiding van de toezegging van college bij jaarstukken 2015 zijn we in gesprek met de GGD om te komen tot betere registratie. Vanaf 2018 hebben we de beschikking over actuele gegevens van indicatie en bereik.
Wat hebben we daarvoor gedaan
Naar één peutervoorziening
De twee systemen voor kinderopvang zijn in 2017 succesvol geharmoniseerd zodat we nu nog maar één -voor ieder gelijk- systeem kennen. Het aantal peuters dat we bereiken met een voorschools aanbod is mede hierdoor gestegen van 1.800 naar 2.300. Ook is het aantal VVE-locaties uitgebreid van 38 naar 57 VVE-locaties.
Daarbij is tevens een stevige kwaliteitsslag gemaakt door de invoering van het -samen met de partners opgestelde- Tilburgs kwaliteitskader. Het gaat hier onder andere over het werken met een NJI-erkend programma, het bieden van een ontwikkelingsgericht aanbod en de inzet van een HBO-coach. Met het Tilburgs kwaliteitskader hebben we ook meerdere interventies uit Klemtoon op taal geborgd.
Zicht op de doelgroep, toeleiding naar de VVE-locatie en het samenspel tussen GGD, kinderopvangorganisaties en gemeente zijn aandachtspunten waar we in 2018 energie op gaan zetten. Herziene afspraken die de genoemde organisaties hierover eind 2016 hebben gemaakt, spelen hierin een belangrijke rol. In 2017 hebben we als gevolg van harmonisatie te weinig aandacht kunnen hebben voor de volledige implementatie van deze afspraken.
Ook hoopten we in het afgelopen jaar al meer duidelijkheid te krijgen van het Rijk over de nieuwe gewichtenregeling en bijbehorende middelen voor Onderwijsachterstandenbeleid. Het Rijk heeft - mede als gevolg van de lange formatie - hierover echter nog geen besluit genomen.
Onderwijshuisvesting
De Jozefmavo en Campus013 (voorheen Vakcollege) zijn in de loop van 2017 verhuisd naar hun nieuwe schoolgebouwen. Daarnaast zijn de gebouwen van kindercampus Oculus (voorheen Beloven) aangepast ten behoeve van het nieuwe integrale kindcentrum en na de kerstvakantie in gebruik genomen. Ook zijn de schoolgebouwen van VSO Parcours aangepast en is de dislocatie Pastoriestraat afgestoten. Het huisvestingsprogramma 2017 is hiermee uitgevoerd met uitzondering van De Nieuwste School. Samen met het schoolbestuur OMO gaat de zoektocht naar een vervangende locatie verder.
Met het Voortgezet Onderwijs zijn de nodige stappen gezet in het traject om te komen tot doordecentralisatie van huisvesting. Met het Primair Onderwijs hebben we procesafspraken gemaakt om te komen tot een masterplan Kindvoorzieningen. We koersen voor beide onderwerpen op concrete besluitvorming in 2018. We kijken daarbij ook naar een vernieuwing van onze gemeentelijke uitgangspunten die zijn vastgelegd in de onderwijshuisvestingsverordening en koppelen inhoud aan huisvesting.
Internationalisering van het (hoger) onderwijs
Het verzoek aan het Expat Center om expatdiensten te intensiveren heeft geresulteerd in een upgrading van hun website waarop Tilburg weer vindbaar is en expats en werkgevers gericht informatie kunnen vinden. Een verscherpte uitvraag van het jaarprogramma 2018 moet resulteren in meer (zichtbare) dienstverlening. Het blijft een opgave om het Expat Center meer samen te laten optrekken met Midpoint Brabant om gezamenlijk activiteiten te organiseren.
Er zijn drie basisscholen actief met het ontwikkelen van Engelstalig onderwijs. Zo is basisschool Cleijn Hasselt met het voortgezet onderwijs en de universiteit in overleg voor een doorgaande leerlijn.
Naar gelijke kansen voor elke inwoner (binnen het onderwijs)
We hebben diverse activiteiten ondernomen waarmee we werken aan gelijke kansen voor elke inwoner binnen het onderwijs. Het gaat o.a. om:
- ondertekening van een regionaal taalakkoord (november 2017) met o.a. gemeenten, UWV, ContourdeTwern, bibliotheek Midden-Brabant ter versterking van de aanpak van laaggeletterdheid;
- gemeentelijke deelname aan het talentennetwerk onder leiding van Plein 013 met als doel de kennis en activiteiten rondom hoogbegaafdheid breed (van kinderopvang tot HBO) te verbinden;
- als koploper binnen de gelijke kansenalliantie heeft het primair onderwijs ondersteund door de gemeente, succesvol een beroep gedaan op een subsidieregeling waarmee we onderzoek kunnen doen op welke wijze de integrale locatieplannen effectievere instrumenten kunnen worden om gelijke kansen voor elke leerling in het onderwijs te bevorderen;
- het Tilburgs Onderwijsfestival voor partners van kinderopvang tot universiteit stond in het teken van gelijke kansen.
Zie voor de resultaten van het onderwijs voor vluchtelingen de integrale rapportage over vluchtelingen, asielzoekers en statushouders bij Sociale Stijging/Bevorderen zelfredzaamheid/Sociale basisstructuur.
Aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt inclusief aanpak kwetsbare jongeren
Wat wilden we bereiken
Indicatoren | Streefwaarde | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Aantal vroegtijdig schoolverlaters | ≤ Norm | 407 | 382 | 349 | 437 | |
Aandeel niet-westerse allochtone schoolverlaters t.a.v. schooluitval *) | Afname | 41,0% | 38,2% | 40,1% | 35,8% |
*) Het aandeel van de niet-westerse VSV’ers zou op grond van het aandeel in de Tilburgse onderwijsdeelnemers de 23% niet mogen overschrijden. Boven dit percentage is sprake van oververtegenwoordiging.
Voorlopige cijfers Vroegtijdig Schoolverlaters 2016-2017
Onderwerp | Deelnemers | VSV-ers | % VSV | Norm | |
---|---|---|---|---|---|
Onderbouw | 5.646 | 24 | 0,43% | 0,10% | |
Bovenbouw vmbo | 2.520 | 47 | 1,87% | 1,00% | |
Bovenbouw havo/vwo | 2.753 | 26 | 0,94% | 0,42% | |
Totaal voortgezet onderwijs | 10.919 | 97 | 0,89% | ||
Entreeopleiding (mbo niveau 1) | 149 | 55 | 36,91% | 27,50% | |
Basisberoepsopleiding (mbo niveau 2) | 902 | 92 | 10,20% | 9,50% | |
Vakopleiding, middenkaderopleidingen specialistenopleiding (mbo niveau 3) | 852 | 45 | 5,28% | 3,60% | |
Vakopleiding, middenkaderopleidingen, specialistenopleiding (mbo niveau 4) | 2.859 | 148 | 5,18% | 2,75% | |
Totaal mbo | 4.762 | 340 | 7,14% | ||
Totaal | 15.681 | 437 | 2,79% |
Wat hebben we daarvoor gedaan
Voortijdig schoolverlaten
Landelijk is het aantal VSV'ers voor het eerst sinds jaren weer in absolute omvang gegroeid. Deze trend is helaas ook in Tilburg waarneembaar. Er is sprake van een kleine groei in de regio Midden Brabant met 0,27%. Voor alleen Tilburg komt dat cijfer uit op circa 1% boven het landelijk gemiddelde. De dalende trend van de afgelopen jaren is hiermee gestagneerd. De toenemende complexiteit van de VSV jongeren maakt dat alle betrokken partijen elkaar bij voortduring scherp moeten houden om deze groep succesvol te begeleiden naar een diploma.
In 2017 is de interne samenwerking in het functioneren van de RMC-keten verbeterd door betere afstemming tussen beleid en uitvoering. Ook de samenwerking met het onderwijs is verbeterd door o.a. een nieuwe overlegstructuur. Omdat thuiszitten vaak een voorbode is van voortijdig schoolverlaten hebben we met het primair onderwijs (getekend december 2017) voortgezet onderwijs (eerste kwartaal 2018) en MBO (zomer 2018) thuiszitterspacten afgesloten. De thuiszitterspacten zijn in lijn met aanpak in G4 en G40 en bieden een concreet handelingskader om thuiszitten in welke vorm dan ook tegen te gaan. Met het Schakelcollege hebben we (onderwijs, gemeente, COA, Nidos, Kompaan en de Bocht) een samenwerkingsovereenkomst waarmee we het hoge schoolverzuim onder alleenstaande minderjarige vluchtelingen tegen willen gaan door o.a. effectiever samen te werken en één beleidslijn te hanteren.
Ondanks afspraken tussen VO, MBO en ondersteuning vanuit RMC-trajectbegeleiders zijn er elk jaar gediplomeerde VO-leerlingen die er niet in slagen om een passende plek in het MBO te vinden. In oktober hebben we werkafspraken gemaakt met de Colleges van Bestuur van de MBO-opleidingen om 20 leerlingen alsnog te plaatsen. Bovendien hebben we in 2017 regionaal Intergrip ingevoerd. Dit programma ondersteunt de onderwijsinstellingen en gemeenten in de RMC-regio om de overstap van jongeren van het VO naar het MBO te monitoren.
Zie voor de resultaten van het programma Jeugdwerkloosheidsvrije regio de rapportage bij: Sociale Stijging/Werk en inkomen/Afname werkloosheid.
Deltaplan techniek in het onderwijs
In 2017 zijn we met onderwijs, Midpoint Brabant en bedrijfsleven gestart met een traject om te komen tot een deltaplan techniek in het onderwijs. Aanleiding is de zorgelijke situatie in onze regio en stad waarbij steeds minder kinderen kiezen voor techniek en er steeds minder aanbod is van techniekopleidingen. In diverse werkgroepen (0-12 jaar, 12-16 jaar, 16-20 jaar en zij-instromers) is nagedacht over innovatieve acties die we gezamenlijk kunnen ondernemen om techniek in het onderwijs te promoten én intensiveren. En over een werkwijze waarop partijen gestructureerder kunnen samenwerken, bijvoorbeeld door lesmateriaal uit te wisselen (machines die bedrijven aan scholen ter beschikking stellen) en door stages en snuffelopdrachten (voor leerlingen en leerkrachten) vorm te geven.
In 2018 komen we tot een afgerond plan en gaan we met de uitvoering ervan aan de slag.
Zie voor de resultaten van de nieuwe samenwerking met onder meer Tilburg University, Fontys Hogeschool voor Journalistiek en Onderwijsgroep Tilburg in MindLabs de rapportage bij: Vestigingsklimaat/Stedelijke ontwikkeling en grondexploitatie/Binnenstad 21e eeuw.
Ontdekstation
Vanaf april 2017 is het tijdelijk Ontdekstation overgegaan in een permanente leer- en ontdeklocatie in de Spoorzone. Hiervoor is een subsidie verleend van € 734.000,- voor de periode 2017-2019. Met deze bijdrage dient het Ontdekstation dé inspiratieomgeving in Tilburg en omstreken te worden waar kinderen, jongeren en volwassenen in contact komen met techniek en wetenschap. Bij de verdere ontwikkeling van het programma-aanbod gaat veel aandacht uit naar het creëren van een onderscheidend Tilburgs profiel. In 2017 zijn ook plannen uitgewerkt voor verhuizing van Vincents Tekenlokaal van het Paleis-Raadhuis aan het Stadhuisplein naar het Ontdekstation. Begin 2018 is hierover een definitief besluit genomen.
Zie voor de behaalde resultaten van Station 88 de rapportage bij: Vestigingsklimaat/Economie/Toename werkgelegenheid.
Doorgaande leerlijnen en integrale locatieplannen
Wat wilden we bereiken
Indicatoren | |
---|---|
Voor dit doel zijn in de begroting 2017 geen indicatoren opgenomen |
Wat hebben we daarvoor gedaan
Kennisinfrastructuur
Bij de versterking van de kennisinfrastructuur richten we ons op een verdere verdieping en verbreding van de samenwerking met universiteit en hogescholen én op de wisselwerking met het regionale bedrijfsleven. Op dat vlak gebeurt al veel in Tilburg (bijvoorbeeld MindLabs, Tranzo en CAMPIONE) en in 2017 hebben we een aantal stappen gezet die vanaf 2018 zullen leiden tot vernieuwende initiatieven en concrete resultaten op dat gebied. Zo is in februari 2017, samen met Tilburg University, de landelijke City Deal Kennis Maken ondertekend. Dit meerjarige programma is bedoeld om stedelijke vraagstukken aan te pakken door een gestructureerde samenwerking tussen stad en kennisinstellingen. De inhoudelijke uitwerking van de City Deal dient medio 2018 gereed te zijn.
Kennisinfrastructuur - Strategische samenwerkingsagenda's
Met de Tilburgse kennisinstellingen (TiU, Fontys en Avans) is een verkenning gestart naar hoe we de strategische samenwerkingsagenda vorm kunnen geven. Daarbij richten we ons in eerste instantie op een breed palet aan vraagstukken op het gebied van onder meer economie en de versterking van het bedrijfsleven, sociale stijging en duurzaamheid. Met de TiU heeft dit inmiddels geleid tot het benoemen van een zestal themalijnen, waaronder concrete activiteiten en initiatieven uitgewerkt gaan worden in de loop van 2018. Met Fontys Hogescholen en Avans wordt toegewerkt naar een vergelijkbaar proces. Deze samenwerkingsagenda’s zullen in 2018 een belangrijke basis vormen voor de actualisering van het programma Hoger onderwijs en de Lokale Educatieve Agenda.
Doorlopende leerlijnen: aansluiting onderwijs-jeugdhulp
We hebben in 2017 uiteenlopende activiteiten verricht om de aansluiting van onderwijs en jeugdhulp te verbeteren:
- Er is in opdracht van het Samenwerkingsverband Plein 013 en de gemeenten een onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de zorgteams in het primair onderwijs. De aanbevelingen implementeren we in 2018.
- Er is onderzoek gedaan naar de noodzaak versterking kinderopvang 0-4 jaar. Daaruit blijkt dat er aanvullende expertise nodig is om kinderen op het juiste moment op een goede manier toe te kunnen leiden naar zorg of ondersteuning. In 2018 zal hiervoor een pilot worden uitgevoerd met kinderopvangpartners, Toegang, integrale vroeghulp en primair onderwijs.
- De pilot Kombi (vroege specialistische interventie bij externaliserend gedrag in Primair Onderwijs) en Kompas (vroege specialistische interventie om schooluitval te voorkomen bij zorgmijdende leerlingen/ouders in het Voortgezet Onderwijs) zijn doorontwikkeld en worden in 2018 voortgezet.
- Op locatieniveau zijn meerdere vormen van onderwijszorgaanbod ontwikkeld waarmee we gemeentelijke bijdragen in kader van jeugd(hulp) en middelen van het samenwerkingsverband samen hebben gebracht. In 2018 evalueren we dit met het onderwijs en zorgpartners en bezien we de mogelijkheid om dit door te ontwikkelen op het niveau van het Samenwerkingsverband. Dit past in de uitvoering van de Koers Samen met de Jeugd.
Doorlopende leerlijnen: integrale locatieplannen
57 scholen voor primair onderwijs hebben een integraal locatieplan opgeleverd. Samen met het onderwijs werken we aan een constante ontwikkeling van de kwaliteit bijvoorbeeld door het opstellen van kwaliteitscriteria en zoeken we naar manieren om altijd een of meerdere kinderopvanglocaties aan te laten sluiten.
In 2017 heeft het onderwijs met steun van de gemeente diverse IKC's gerealiseerd waarvan Oculus de meest vergaande vorm is. Er is een fusie geweest van twee basisscholen en de aansturing van kinderopvang en onderwijs is centraal geregeld. Ook onderwijscentrum Leijpark is een voorbeeld waarin opvang, onderwijs en zorg zijn samengebracht voor kinderen van 4 tot 20 jaar.
Hoger onderwijs
In nauwe samenwerking met onder meer de instellingen, studenten en Marketing Tilburg hebben we uitvoering gegeven aan het programma Hoger Onderwijs en Studenten in Tilburg (HOST). Zo hebben diverse evenementen vanuit Tilburg Studentenstad plaatsgevonden en vond de jaarlijkse editie van de Night University plaats rondom het thema 'Back to the future!'. En we zijn gestart met de actualisatie van het HOST-programma, wat we koppelen aan de vorming van de strategische samenwerkingsagenda's met de instellingen (zie hiervoor bij Kennisinfrastructuur).
Summerschools
In 2017 hebben we onderzocht of een Tilburgse Summerschool aanvullend kan zijn op het bestaande aanbod in Tilburg in de zomerperiode. Gebleken is dat het Tilburgse aanbod al voorziet in diverse soortgelijke activiteiten, zodat we nu geen actieve invulling geven aan een nieuw summerschool-concept.
Studentenraad
Met ingang van het studiejaar 2017-2018 is een nieuwe studentenraad samengesteld en geïnstalleerd.Destudentenraad heeft in 2017 een eigen strategische agenda opgesteld. De thema's van deze agenda zijn Polarisatie, Brain Drain en Continue stedelijke aangelegenheden. Samen met hen kijken we of en zo ja hoe de gemeente daar een rol in kan/moet vervullen.
Zie voor de resultaten van het onderwijs voor vluchtelingen de integrale rapportage over vluchtelingen, asielzoekers en statushouders bij: Sociale stijging/Bevorderen zelfredzaamheid/Sociale basisstructuur.
Wat heeft het gekost - financiën
x € 1.000 | |||||
Onderwijs | Oorspronkelijke begroting | Gewijzigde begroting | Rekening 2017 | Verschil t.o.v. | |
Lasten | 35.451 | 37.946 | 34.895 | 3.051 | V |
Baten | -9.641 | -11.600 | -10.564 | 1.036 | N |
Saldo van lasten en baten | 25.810 | 26.346 | 24.332 | 2.015 | V |
Toevoeging reserves | 17 | 16 | 0 | 16 | V |
Onttrekking reserves | -426 | -1.217 | -826 | 390 | N |
Saldo reserves | -409 | -1.201 | -826 | 374 | N |
Totaal | 25.402 | 25.145 | 23.505 | 1.640 | V |
Toelichting op de belangrijkste financiële afwijkingen | Bedrag |
Onderwijshuisvesting Het voordelig resultaat heeft voor € 106.000,- betrekking op kapitaallasten, voornamelijk vertraging in de afrekening van gerealiseerde investeringen (Vakcollege, Jozefmavo, Theresialyceum). Het overige voordeel van € 236.000,- wordt veroorzaakt door: minder beroep op de stelpost voor sloop- en verhuiskosten (V € 36.000,-), lagere kosten voor schade aan schoolgebouwen (V € 77.000,-), lagere kosten voor verzekering en OZB (V € 31.000,-) en overige exploitatiekosten (V € 92.000,-). | 342 V |
Overheveling onderwijshuisvesting vluchtelingen | 203 V |
Werkbudget Hoger Onderwijs | 88 V |
Onderwijskansen primair onderwijs | 294 V |
Onderwijskansen voortgezet onderwijs | 185 V |
Peuterspeelzaalwerk In 2017 hebben we op aanvraag van de peuterspeelzalen in totaal 370 dagdelen gesubsidieerd tot een totaalbedrag van € 783.275,-, waardoor er € 75.435,- van het budget resteert. Dit voordeel is incidenteel, omdat met ingang van 2018 een nieuwe bekostigingssystematiek geldt in verband met de harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. | 75 V |
Leerlingenvervoer | 145 V |
Overige afwijkingen: - Vrijval technische overhevelingen 92 V - Doorberekende organisatiekosten 94 V | 308 V |
Totaal afwijkingen | 1.640 V |
Wat weten we nog meer
Subsidies (x € 1.000,-) | Realisatie 2017 | |
---|---|---|
Hoger onderwijs | 160 | |
Onderwijskansen primair onderwijs (LEA) | 1.650 | |
Peuterspeelzaalwerk en VVE (Vroeg- en Voorschoolse Educatie) | 6.159 | |
Onderwijsachterstandenbeleid | 2.770 | |
Onderwijskansen voortgezet onderwijs (LEA) | 445 | |
VSV (Voortijdig School Verlaten) | 58 | |
Volwasseneneducatie | 1.418 | |
Onderwijsbeleid algemeen | 371 | |
Totaal | 13.031 |
Kengetallen | Realisatie | Begroot | Realisatie | |
---|---|---|---|---|
Aantal beschikkingen leerlingenvervoer | 755 | 900 | NB* |
*) Door de overgang naar een nieuwe applicatie (de suite voor het sociaal domein), aanpassingen van werkwijzen en processen (met name Wmo) en een niet volledige doorvertaling hiervan naar de managementinformatie zijn deze gegevens over 2017 niet beschikbaar. Voor 2018 zullen we de informatiebehoefte opnieuw bezien en inrichten.
Waarstaatjegemeente.nl | Realisatie | Realisatie | Realisatie | Realisatie | |
---|---|---|---|---|---|
Absoluut verzuim (aantal per 1.000 inwoners 5-18 jaar)*) | - | - | 4,48 | 4,03 | |
Relatief verzuim (aantal per 1.000 inwoners 5-18 jaar)**) | - | - | 38,97 | 41,51 | |
Voortijdig schoolverlaters totaal (VO + MBO) | 2,8% | - | - | 2,3% |
*) Het aantal leerplichtigen dat niet staat ingeschreven op een school.
**) Het aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is.